A gdyby formalności były ograniczone do minimum?
Czyli działalność nierejestrowana

Będąc obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej posiadamy prawo do bycia przedsiębiorcą w dowolnym momencie czasowym, czyli możemy założyć firmę np. spółkę, działalność gospodarczą, stowarzyszenie itp.

W jej ramach jesteśmy zobowiązani wykazywać wszelkie uzyskane przychody oraz koszty, płacić podatek dochodowy, podatek od towarów i usług oraz składki do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz wykazywać zestawienia dokumentów i informacji dotyczące firmy przed urzędami dotrzymując ustalonych terminów.

A gdyby było zdecydowanie prościej?

Okazuje się, że istnieje oficjalna forma działalności gospodarczej zwaną działalnością nierejestrowaną. Jest to alternatywa dla osób fizycznych, w której:

  • nie jesteśmy zobowiązani odprowadzać podatku VAT (zwolnienie z VAT na podstawie art. 113 ustawy o VAT dla przychodu rocznego do 200 tyś. zł) – wyjątki zostaną opisane w dalszej części artykułu
  • nie jesteśmy zobowiązani odprowadzać składek do ZUS, gdy nie zatrudniamy pracowników
  • nie jesteśmy zobowiązani do prowadzenia ksiąg rachunkowych
  • nie jesteśmy zobowiązani zgłaszać wpis do CEIDG
  • podatek dochodowy wynosi 0 zł rocznie ze względu na kwotę 30 tyś. wolnych od podatku

Na jakich zasadach?

Jedynymi obowiązkami dotyczącymi prowadzenia działalności nierejestrowej pozostają:

  • prowadzenie uproszczonej ewidencji przychodów, to znaczy dokumentu wewnętrznego elektronicznego lub papierowego z zestawieniem naszych comiesięcznych zarobków z uwzględnieniem dat ich wpływów
  • wykazanie uzyskanych przychodów w swoim osobistym rocznym rozliczeniu PIT-36
  • przestrzeganie praw konsumenta – dotyczącym reklamacji, zwrotów, naprawy
  • wystawianie faktur lub rachunków na żądanie kupującego

Czy każdy może skorzystać z takiej formy?

Ta „mikroutopia” ma jednak zastosowanie dla osób, które spełniają warunki:

  • ich przychód już od 2023 roku nie przekracza:
    – od stycznia do czerwca 1745 zł miesięcznie
    – od lipca do grudnia 1800 zł miesięcznie
  • w okresie ostatnich 5 lat nie wykonywały działalności gospodarczej

Tak, poza drobnymi wyjątkami! Nawet osoby niepełnoletnie za zgodą opiekuna!
Wyjątkiem pozostają osoby posiadające status bezrobotnych. Wprowadzone są też nieznaczne ograniczenia dla urzędników państwowych i rolników.

Sprzedaż towarów i usług ustawowo podlegająca podatkowi VAT

Należy jednak mieć na uwadze poszczególne kategorie towarów i usług, które zawsze muszą być opodatkowane VAT według listy poniżej

Towary:

  • metale szlachetne, złom metali szlachetnych, wyroby jubilerskie
  • towary opodatkowane podatkiem akcyzowym z wyłączeniem energii elektrycznej i tytoniu
  • używane samochody osobowe i nowe środki transportu oraz części
  • budynki, budowle i ich części, tereny budowlane

Towary sprzedawane internetowo:

  • preparaty kosmetyczne
  • komputery, wyroby elektroniczne i optyczne
  • urządzenia elektryczne i nieelektryczny sprzęt gospodarstwa domowego

Usługi:

  • prawnicze
  • doradcze (nie wliczając doradztwa rolniczego)
  • jubilerskie
  • ściągania długów, w tym factoringu

Dodatkowe rodzaje działalności, których nie trzeba rejestrować:

  • działalność agroturystyczna rolników (wynajmowanie pokoi, sprzedaży posiłków, usług turystycznych na ramach gospodarstwa rolnego)
  • produkcja wina przez rolników do 100 hektolitrów wina w ciągu roku
  • handel detaliczny rolników

Działalność gospodarcza charakteryzuje się:

  • celem zarobkowym – nastawieniem na zysk
  • zorganizowaniem – w kontekście poszukiwania klientów, prowadzenie marketingu, wynajmowania powierzchni do jej prowadzenia itp.
  • ciągłością czasu wykonywania
  • wykonywaniem pod własnym imieniem
  • ponoszenie ryzyka gospodarczego z nią związanego

Jeśli większość punktów wymienionych wyżej dotyczy naszego planu zarobkowego warto mieć na uwadze konieczność ustosunkowania się do zasad prawnych jego prowadzenia.

Zatem jeśli masz w planach założyć mały lokalny biznes, a  jednocześnie masz  dużo wątpliwości dotyczących ewentualnych konsekwencji podatkowych, wybór działalności nierejestrowanej może być świetnym rozwikłaniem dylematów prawno-skarbowych oraz sporym ułatwieniem, które pozwoli zaoszczędzić mnóstwo czasu na formalnościach osobom fizycznym i przyspieszy proces zdecydowania się na realizowanie własnych pomysłów.

Mariusz Banasiak – Księgowość