Słowniczek:
- składka na ubezpieczenie zdrowotne – jest niepodzielna i miesięczna. Wysokość składki wynosi 9% podstawy wymiaru z zastrzeżeniem art. 79a, art. 80, art. 82, art. 242 ustawy zdrowotnej[1];
- rok składkowy – okres od 1 lutego bieżącego roku do 31 stycznia roku następnego;
- dochód – różnica między przychodami a kosztami uzyskania przychodu w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych po pomniejszeniu o zapłacone w danym roku składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe;
- miesięczna wysokość składki zdrowotnej – 9% podstawy wymiaru, jednakże nie może być niższa niż 9% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu 1 stycznia roku składkowego (w 2022 roku: 270,90 zł);
- roczna wysokość składki zdrowotnej – iloczyn liczby miesięcy w roku składkowym i minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu tego roku składkowego (w 2022 roku: 3 250,80 zł).
Zmiany w składce zdrowotnej możemy dostrzec w oparciu o wybraną metodę rozliczeniową podatków jaką stosuje przedsiębiorca. W szczególności należy wyróżnić działalności opodatkowane:
- według skali podatkowej;
- podatkiem liniowym;
- podatkiem z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (w skrócie: IP BOX);
- ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych;
- kartą podatkową;
Przedsiębiorcy rozliczający się według skali podatkowej, podatkiem liniowym lub podatkiem z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, będą obowiązani opłacać składkę zdrowotną od dochodu.
Składka zdrowotna w przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych będzie rozliczana w formie ryczałtowej, zależna od osiąganych przychodów od początku roku kalendarzowego. Przy karcie podatkowej, składka zdrowotna będzie opłacana w wysokości 9% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku kalendarzowym. Dla porównania, aktualnie składka zdrowotna ustalana jest na początku roku i opłacana co miesiąc w niezmienionej wartości (75% x 5 656,51= 4 242,38 x 9% = 381,81 zł).
Poniżej prezentuję krótką tabelkę pokazującą w pigułce powyższy opis na 2022 rok.
Poniżej zamieszczam tabelkę przedstawiającą składkę zdrowotną przy stosowaniu ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych na przykładzie 5 900 zł[1]. Kwota ta stanowi przykład umożliwiający przedstawienie wysokość kształtowania składek na konkretnym poziomie:
Zgodnie z wcześniej przedstawionymi informacjami, przedsiębiorcy prowadzący pozarolnicze działalności gospodarcze będą opłacali składki ZUS do 20 dnia następnego miesiąca za miesiąc należny, czyli przykładowo składki za luty 2022 powinny zostać zapłacone do 20 marca 2022 roku.
Mamy również takie sytuacje, kiedy osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą jest również wspólnikiem w dwóch spółkach jawnych i rozlicza się według skali podatkowej. Co wtedy?
W takiej sytuacji składka zdrowotna będzie płacona od sumy dochodów osiągniętych z każdej pozarolniczej działalności gospodarczej.
Spróbujmy przedstawić powyższe zagadnienia na przykładzie jak ta składka zdrowotna będzie w praktyce wyglądać:
Przykład
Przedsiębiorca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą od listopada 2021 roku według skali podatkowej. W chwili obecnej korzysta z tzw. „Ulgi na start”. Ile wyniosą składki do zapłaty za styczeń 2022, wiedząc, że:
- uzyskane przychody netto w styczniu 2022 wyniosły 4 721,00 zł
- koszty netto w styczniu 2022 wyniosły 1 234,55 zł
W celu policzenia składki na ubezpieczenie zdrowotne musimy obliczyć dochód, korzystając z definicji powyżej, czyli przychód – koszty – zapłacone składki ZUS na ubezpieczenia społeczne.
4 721 – 1 234,55 = 3 486,45 zł
Z uwagi, że przedsiębiorca korzysta z tzw. „Ulgi na start” nie opłaca on składek ZUS na ubezpieczenia społeczne i nie można ich pomniejszyć od dochodu. Podstawą do obliczenia składki zdrowotnej będzie dochód 3 486,45 zł.
3 486,45 x 9% = 313,78 zł
Kwota składek ZUS jaką musi zapłacić przedsiębiorca za styczeń 2022 do 20 lutego wynosi 313,78 zł.
Patryk Pułka – Clever Investment
[1] Kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale 2020 roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa GUS
[2] Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych