Na chwilę obecną firmy te są obowiązkowo zwolnione z VAT na mocy art. 43 ustawy o podatku od towarów i usług. Po wejściu w życie zapowiedzianych zmian prawnych będą mogły dobrowolnie obłożyć sprzedawane usługi finansowe podatkiem od towarów i usług zawiadamiając o tym Naczelnika właściwego Urzędu Skarbowego. Ważne – zmiana jest wiążąca na co najmniej dwa lata i najwcześniej po tym okresie można powrócić do zwolnienia usług z VAT. Podobnie po powrocie zwolnienia dopiero po dwóch latach można ponownie obłożyć sprzedawane usługi VAT.
Zgłoszenie chęci odprowadzania VAT-u od sprzedawanych usług finansowych będzie wiążące na wszystkich sprzedawanych usługach tego rodzaju (Nie można sprzedać z VAT usługi pośrednictwa w handlu walutą, a już bez VAT zarządzania funduszem inwestycyjnym).
Opodatkowanie jest zobowiązujące na transakcjach z innymi czynnymi podatnikami VAT. Usługi sprzedawane osobom fizycznym i podmiotom zwolnionym z VAT wciąż będą obowiązkowo zwolnione z podatku od towarów i usług. Zdecydowanie się na rozliczanie w ten sposób będzie korzystne dla części podatników, gdyż pozwoli im na odliczanie VAT z ponoszonych kosztów związanych z działalnością. Uczyni też ich usługi bardziej atrakcyjnymi dla innych czynnych podatników VAT, którzy będą mogli odliczyć VAT z tych usług od własnego podatku należnego.
Usługi ubezpieczeniowe pomimo klasyfikacji jako usługi finansowe wciąż będą obowiązkowo zwolnione od VAT, stanowiąc wyjątek.
Inną powiązaną z tym zmianą nadchodzącą w 2022 r. są grupy podatników VAT. Obecnie każdy podatnik rozlicza się oddzielnie, nawet w przypadku powiązań organizacyjnych lub finansowych. Projekt pozwoli podmiotom powiązanym dobrowolnie łączyć się w grupy VAT i składać jeden wspólny JPK_VAT oraz zniesie z członków grupy obowiązek wystawiania faktur innym członkom grupy. Podobne rozwiązania istnieją już w 18 krajach Unii Europejskiej. Przynajmniej na początku, zasady funkcjonowania polskich grup VAT będą oparte na zasadach Podatkowych Grup Kapitałowych funkcjonujących w zakresie CIT. Oznacza to, że będzie dostępne jedynie dla spółek kapitałowych (spółek z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółek akcyjnych) gdzie jedna ze spółek w grupie posiada ponad 75% udziału w pozostałych spółkach i przeciętny kapitał zakładowy na spółkę jest nie niższy niż 500 tysięcy złotych. Oznacza to w praktyce, że będzie to rozwiązanie dostępne tylko dla większych podmiotów i ich spółek powiązanych, choć Ministerstwo Finansów zapowiada danie możliwości zawiązania takiej grupy także średnim
i małym firmom już w 2023 r. Rozwiązanie te zakłada neutralność obrotów wewnątrz grupy i zdejmuje z transakcji między ich członkami wymogi dla transakcji między niezależnymi podmiotami, jak wystawianie faktur czy stosowania mechanizmu podzielonej płatności.
Jest szczególnie korzystne dla wcześniej wspomnianych firm świadczących usługi finansowe.
W tej chwili podmioty te kupując usługi od podmiotów powiązanych będącymi czynnymi podatnikami VAT ponoszą koszt tego podatku w cenie usługi, nie mając prawa do odliczenia go. Wewnątrz grupy VAT świadczenia dla innych członków będą zwolnione z VAT.
Inną znaczącą korzyścią jest wspólne rozliczanie podatku naliczonego i należnego. Jeśli w grupie znajdują się podmioty, w których zazwyczaj jest więcej podatku naliczonego lub odwrotnie pozwoli to im wspólnie zapłacić wyrównany podatek, zamiast odprowadzać duży VAT w jednej spółce jednocześnie czekając na zwrot VAT w innej. W zamyśle te rozwiązania powinny znacząco ułatwić obrót kapitału wewnątrz grupy i zmniejszyć obieg potrzebnej dokumentacji.
Robert Włodarczyk
Clever Investment