Styl kierowania a motywacja pracowników

Zasób ludzki to niezwykle ważny element prawidłowego funkcjonowania każdej organizacji. Przedsiębiorstwo, które posiada mnóstwo nowoczesnego sprzętu, pracuje w oparciu o najnowsze technologie i systemy kontroli nie będzie w pełni efektywne bez ludzi, którzy posiadają pewien zasób wiedzy i umiejętności.

To oni budują kulturę organizacyjną. Dlatego tak ważne jest, by odpowiednio ich motywować do działania i doceniać ich pracę. Bardzo ważna w tej kwestii jest rola kierownika, który stoi na czele swojego zespołu. Jego zachowanie wobec pracowników w znacznym stopniu wpływa na ich chęć do pracy. Dlatego tak ważne jest, by odpowiednio dobierać styl kierowania, który będzie integrował pracowników i wspierał ich w procesie pracy. Styl kierowania to narzędzie w ręku menedżera, które może przynieść same motywacyjne plusy, ale może również zdemotywować pracowników i zniechęcić ich do dalszej współpracy.

Wydajne przedsiębiorstwo to produktywni zmotywowani pracownicy, a ci będą efektywni jeśli ich kierownik będzie, potrafił wydobyć z nich to, co najlepsze. Głównym składnikiem osiągnięcia takiego stanu jest zrozumienie potrzeb pracowników i umiejętność kierowania nimi. W praktyce zachodzi ujemna korelacja między wielkością organizacji a umiejętnościami kierowniczymi menedżerów. Przyczyną takiego stanu jest brak czasu na dogłębne poznanie swojego zespołu. Japońska szkoła zarządzania wskazuje na potrzebę regularnych spotkań kadry kierowniczej z pracownikami. Dzięki nim menedżerowie mogą osobiście poznać każdego pracownika, poczuć atmosferę panującą w zespole. Prowadzi to do rozjaśnienia obrazu sytuacji i lepszego dobrania stylu kierowania do potrzeb danego zespołu.

Z wyników badań przeprowadzonych przez naukowców z dziedziny motywacji i kierowania wynika, że menedżerowie, którzy w swoich działaniach uwzględniają pracowników (nastawienie na pracowników), pobudzają w nich motywację do działania poprzez autonomię w podejmowaniu decyzji, samokontrolę. Kierownicy ci traktują swoich pracowników jako budowniczych firmy, wdrażają ich w procesy decyzyjne, stosują style kierowania pobudzające kreatywność pracowników, wspierają ich w nowatorskich przedsięwzięciach. Potrzeby pracowników traktują poważnie i starają się rozwiązywać wszelkie problemy, które zagrażają twórczemu myśleniu. Taki styl kierowania spotyka się w organizacjach handlowych, w których zwraca się dużą uwagę na kreatywność i dobre samopoczucie pracowników.

Style kierowania, które są nastawione głównie na realizację zadań z pominięciem  w różnym stopniu czynnika ludzkiego, ograniczają często motywację pracowników. Menedżerowie kierujący się w pracy zadaniowymi stylami bardzo formalizują procedury, powodując tym zmechanizowanie wszelkich procesów pracy. Podwładni, czując się jak maszyny stworzone jedynie do wykonywania zadań w jeden określony z góry sposób, stają się bierni i mało kreatywni. Zostają postawieni w roli wykonawcy, a nie twórcy co przekłada się na ich brak chęci do podejmowania jakichkolwiek działań. Menedżerowie nastawieni na zadania to osoby, które same nie posiadają wystarczającej motywacji, działają asekuracyjnie, pracują na utartych wzorcach, bojąc się stworzyć coś unikalnego. Taki styl kierowania najczęściej spotyka się w administracji i w organizacjach opartych na technologiach, w których występuje duża standaryzacja.

Część organizacji stosuje elastyczne style kierowania, które łączą oczekiwania pracowników z nastawieniem na zadania. Kierownicy, którzy działają w oparciu o takie style traktowani są jako trenerzy lub coachowie.  Można stwierdzić, iż motywacja kierownika przekłada się w znacznym stopniu na proces motywacyjny pracowników. Motywacja kierownika ma wpływ również na jego styl kierowania, a ten z kolei uzależniony jest od czynników organizacyjnych, technicznych i personalnych. Czynniki te przedstawia tabela.

Czynniki wpływające na styl kierowania menedżera

Jeśli kadra kierownicza przed wybraniem stylu kierowania zapozna się z powyższymi czynnikami, lepiej zrozumie swoich pracowników i organizację, w której się znajduje. Dzięki wartościowaniu poszczególnych czynników będzie można dobrać styl kierowania, który będzie najbardziej pożądany w danym momencie.

Sukces kierowania ludźmi opiera się na dbaniu o ich poczucie wartości. Dobry kierownik to osoba, która pokazuje pracownikom korzyści, jakie mogą czerpać z pracy w danej organizacji, buduje przyjazną atmosferę pracy, unikając przy tym kar i stosując negatywną motywację jedynie w ostateczności. Każdy styl kierowania, jakim posługuje się menedżer, wpływa na motywację pracowników.  Pozytywny stosunek pracowników do przewodzącego im kierownika zależy od stylu kierowania, jakim się posługuje. Jeśli jest on odpowiednio dobrany do osobowości pracowników i sytuacji, cały zespół pracuje sprawniej i w przyjemnej atmosferze.

Michał Frelas