Charakterystyka polskiego rynku e-commerce
Wartość sprzedaży internetowej w Polsce stale rośnie. W 2011 r. wynosiła 18,2 mld zł, a w 2020 r. prawie 70 mld zł.
Biznes elektroniczny w Polsce ciągle znajduje się w fazie dynamicznego rozwoju. Następuje wzrost liczby sklepów internetowych, aplikacji oraz portali internetowych, a także rośnie suma obrotów e-biznesu. Związane jest to z szybkim rozwojem technologii teleinformatycznych w Polsce, szerszym oraz łatwiejszym dostępem do usług internetowych, a także pojawieniem się nowych możliwości związanych z załatwianiem formalności administracyjnych i zaspokajania prywatnych potrzeb za pośrednictwem Internetu. Wpływ ma na pewno obecna pandemia koronawirusa.
Rozwój polskiego społeczeństwa informacyjnego
Rozwój społeczeństwa, dla którego informacja jest wyjątkowym dobrem niematerialnym, ma związek z usługami 3P (przechowywaniem, przesyłaniem oraz przetwarzaniem informacji), których rozwój uzależniony jest od rozbudowy infrastruktury technologicznej. Dane zgromadzone przez GUS są dowodem wyraźnej poprawy statystyk dostępności do Internetu wśród obywateli, ale również wśród jednostek prowadzących działalność gospodarczą. W latach 2009-2019 w Polsce znacznie wzrosła dostępność do Internetu wśród obywateli. W 2009 r. Internet posiadało 59% gospodarstw domowych, a w 2019 odsetek ten wzrósł do 87%. Udział przedsiębiorstw posiadających dostęp do Internetu wzrósł z 90,1% w 2009 r. do 95,6% w 2019 r. Jednocześnie coraz więcej podmiotów gospodarczych może pochwalić się posiadaniem własnej strony internetowej (70,2% w 2019 r.). Prawie każde przedsiębiorstwo wykorzystuje Internet do kontaktów, a także wymiany dokumentów z organami administracji państwowej (95,7% w 2018 r.).
Rozwój biznesu elektronicznego w Polsce jest stabilny i wykazuje długotrwały trend wzrostowy. Trudno dostrzec znaczące różnice w poziomie jego rozwoju w porównaniu z bardziej rozwiniętymi państwami Europy Zachodniej i świata. Szczególną rolę w prowadzeniu działalności przez Internet na rynku polskim odgrywają banki, które wprowadzają nowatorskie rozwiązania CRM oraz unikalne na skalę światową systemy płatności internetowych. Polska zajmuje wysoką pozycję pod względem liczby bezdotykowych transakcji płatniczych.
Podstawą rozwoju biznesu elektronicznego w Polsce jest przede wszystkim zwiększenie dostępności do Internetu, a także obniżenie kosztów jego użytkowania. Zwiększenie skali działania e-biznesu, ma związek z: rozwojem technologii umożliwiającej przedsiębiorstwom tworzenie funkcjonalnych stron WWW, wykorzystaniem rozwiązań open source, systemem e-płatności, rozwojem aplikacji mobilnych, dopasowaniem oferty do indywidualnych potrzeb klienta, automatyzacją czynności biurowych, elektronicznym zarządzaniem łańcuchem dostaw.
Dalsza ewolucja e-biznesu ma związek z rozwojem Internetu szerokopasmowego, bezprzewodowej komunikacji, urządzeniami mobilnymi (m-commerce), mikropłatności, zwiększeniem ochrony danych osobowych, technologiami chmurowymi, rozwojem usług hybrydowych, poprawą kompatybilności systemów współpracujących ze sobą przedsiębiorstw oraz mobilnych metod pracy, strumieniowaniem wideo na masową skalę. Rozwój biznesu elektronicznego zależy od rozwoju metod i umiejętności optymalizacji procesów biznesowych. Celem nowoczesnych technologii teleinformatycznych jest wsparcie zrównoważonego rozwoju organizacji (zrównoważonej produkcji i transportu oraz inteligentnej dystrybucji energii). Nowymi kierunkami rozwoju e-biznesu są Big Data, modele biznesowe wykorzystujące techniki druku 3D, urządzenia robotyki i automatyki wspomagające współpracę pomiędzy firmami, technologie sensoryczne oraz Internet rzeczy (zespoły sensorów połączone w sieć umożliwiające interpretację fizycznych zdarzeń, a nawet interakcje urządzeń).
Najwyższe wskaźniki wzrostu sprzedaży produktów cyfrowych są osiągane w handlu, usługach bankowych oraz e-learningu. Najwyższy wzrost wdrażania ICT (technologie informacyjno-komunikacyjne) osiągany jest w handlu, usługach bankowych oraz e-zdrowiu.
W 2019 r. media społecznościowe były najczęściej wykorzystywane przez przedsiębiorstwa do tworzenia wizerunku przedsiębiorstwa oraz marketingu produktów – 32,5%. Najrzadziej social media były używane w celu zaangażowania klientów w proces rozwoju lub innowacji produktów – 9,7%.
Z jakich narzędzi komunikacji marketingowej korzystają przedsiębiorstwa?
Przede wszystkim, według przeprowadzonych badań, 93,5% firm posiada stronę internetową i jest to niewątpliwie najpopularniejsze narzędzie komunikacji marketingowej. W dalszej kolejności wciąż wykorzystuje się tradycyjne formy komunikacji jak ulotki (66,5%) oraz reklama prasowa (63%). Ponad 50% przedsiębiorstw wykorzystuje do komunikacji e-mail marketing, a także event marketing. Za pomocą mediów społecznościowych komunikuje się 48% firm. Gadżety i gazetki firmowe są ciągle bardziej popularne niż reklama wideo w Internecie czy marketing mobilny. Najrzadziej korzysta się z reklamy telewizyjnej (16,5%), lokowania produktów (19,5%) oraz działań CSR (21%).
Polska i świat
Rynek e-commerce rozwija się prężnie na całym świecie. Pokazuje to analiza branżowa firmy Planet Retail, która mówi, że w perspektywie najbliższych 5 lat zmieni się układ sił i pozycja największego globalnego gracza w obszarze e-commerce. Obecnie tę pozycję dzierży amerykański gigant Wallmart, jednak analitycy przewidują, że do 2022 r. wyprzedzi go inny gigant – Alibaba, którego przychody mają wzrosnąć aż do 700 mld dol. w ciągu najbliższych 5 lat. Dla porównania na polskim rynku nadal potentatem jest grupa Allegro, która w ciągu najbliższych 5 lat może zanotować wzrost sprzedaży do wartości 23 mld euro.
Nie dziwi więc fakt, że obecnie w Polsce można zauważyć gwałtowny wzrost liczby sklepów internetowych. Od 2013 do 2019 roku ta liczba wzrosła prawie o jedną trzecią, z niemal 22 tys. do prawie 32 tys.
Dalszy rozwój rynku e-commerce w Polsce będzie zależał głównie od stabilności wzrostu gospodarczego. Rozwój nowych technologii oraz ich dostępność wśród użytkowników będzie przyczyniał się do coraz większego znaczenia handlu internetowego.