Art. 22 ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywoływanych nimi sytuacji kryzysowych, oraz niektórych innych ustaw wskazuje, że: „Płatnik składek lub osoba fizyczna zlecająca dzieło informuje Zakład o zawarciu każdej umowy o dzieło, jeżeli umowa taka zawarta zostanie z osobą, z którą nie pozostaje w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy nie wykonuje pracy na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy, w terminie 7 dni od dnia zawarcia tej umowy.”
Należy przez to rozumieć, że podmiot, który zawiera umowę o dzieło w 2021 roku będzie podlegał obowiązkowi jej zgłoszenia do ZUS. Nie należy tego rozumieć, że od umowy o dzieło będą odprowadzane składki, tylko fakt zawarcia umowy o dzieło będzie obowiązkowy do zgłoszenia. Dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych będzie to duże ułatwienie do zwiększenia kontroli u przedsiębiorców, którzy np. nagminnie wykorzystują w/w. umowy do unikania płacenia składek ZUS. Zwracamy uwagę, że zobowiązania podatkowe wygasają z upływem 5 lat.
Warto byłoby w tym momencie zatrzymać się na chwilę i przypomnieć sobie czym tak naprawdę jest umowa o dzieło. Art. 627 Kodeksu Cywilnego mówi tak „Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia”. Jak Państwo widzicie, to jest cała definicja, czym jest umowa o dzieło i nie wyjaśnia do końca charakteru tego rodzaju zatrudnienia. W literaturze możemy znaleźć interpretacje, iż umowa o dzieło to umowa rezultatu. Dzieło powinno być znane stronom umowy przed samym podpisaniem dokumentu. Treść umowy powinna koncentrować się w większości na dziele niż na czynnościach, jakie wykonawca ma wykonać.
Poniżej przedstawiamy Państwu kilka cech, które powinna posiadać dobra umowa o dzieło:
- materialna, bądź niematerialna,
- z góry określona,
- przyszła (tutaj proszę rozumieć, że dopiero to powstanie),
- zindywidualizowana,
- unikatowa,
- samoistna (istnieje niezależnie od wykonawcy).
Samą wzmiankę informacji o charakterze umowy o dzieło możemy znaleźć w wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 31 sierpnia 2016 r. […] Definicji dzieła nie wypełnia więc wykonywanie powtarzalnych czynności, niewymagających indywidualnego, twórczego wkładu i mających prowadzić do kolejnych, podobnych efektów, których wymagane parametry (cechy) nie zostały wcześniej określane w zawartej umowie i które w konsekwencji nie są następnie weryfikowane pod kątem wad.”
Przy tworzeniu umowy, trzeba również zwrócić uwagę na rodzaj wynagrodzenia. W przypadku umowy o dzieło Kodeks Cywilny wskazuje 2 rodzaje:
- wynagrodzenie ryczałtowe – tzn. wynagrodzenie ustalone z góry za wykonanie dzieła,
- wynagrodzenie kosztorysowe.
Gdy wykonanie dzieła wiążę się z pewnymi etapami, strony mogą ustalić wypłatę wynagrodzenia w tzw. transzach zgodnie z art. 642 §2 Kodeksu Cywilnego “Jeżeli dzieło ma być oddawane częściami, a wynagrodzenie zostało obliczone za każdą część z osobna, wynagrodzenie należy się z chwilą spełnienia każdego ze świadczeń częściowych”.
Patryk Pułka