Aby nie być bezustannie manipulowanym można nauczyć się rozpoznawać kłamstwo. Co ciekawe, osoby ufne, pochodzące z rodzin z traumatycznymi przeżyciami oraz po udarach mózgu mają wrodzone wyjątkowe zdolności do wyczuwania oszustwa.
Kluczowe czynniki wykrywania kłamstwa:
– Rozpoznawanie charakterystycznych zachowań rozmówcy
– Zadawanie bystrych pytań
– Emocjonalne zaangażowanie obu stron podczas spotkania
Oraz pozostałe tj. analiza wypowiedzi, sposób mówienia (ton głosu, jego wysokość, pauzy) czy mowa języka ciała.
Lecz najpierw należy sobie zadać pytanie, co chcę osiągnąć daną rozmową, aby otoczka nie przesłaniała nam naszego obranego celu.
Najłatwiej rozszyfrować jest kłamstwo, kiedy nawiążemy więź z rozmówcą. Warto wtedy postawić na otwartość, empatię, uważne słuchanie, subtelne naśladowanie ruchów, atmosferę zaufania, sporadyczny uśmiech oraz maksymalne rozluźnienie rozmówcy.
Dobrymi nawykami okazują się:
– Zamiana formalnego otoczenia podczas rozmowy na mniej formalne i dobrze oświetlone, np. na kanapę lub ogródek
– Tzw. „small talk” przed przejściem do sedna sprawy.
– Poruszanie neutralnych tematów tj. hobby, kierunek studiów bądź zalety swojej pracy
Bądź nudny! – to skłoni twojego rozmówcę do bardziej treściwych wypowiedzi oraz wykorzystaj to zadawaniem pytań otwartych.
Najskuteczniejszą metodą rozpoznawania kłamstwa jest znajdowanie odstępów od normy w czyimś zachowaniu. Nie warto dać się zwieść, ponieważ przykładowo uciekanie od kontaktu wzrokowego może być dla kogoś zwyczajem i nie świadczyć o nie prawdomówności. Poniżej przykłady wybranych podejrzanych zachowań;
Głos i słowa:
– podwyższony ton głosu
– powtarzanie obietnic i kategorycznych osądów
– przesadne ubieranie wszystkiego w pozytywne słowa
– zmiana czasu podczas rozmowy np. z przeszłego na teraźniejszy
– brak pewności podczas wypowiedzi: „tak jakby”, „w pewnym sensie”
– całkowity brak skupiania się na emocjach podczas rozmowy
– powtarzanie się
– ogromna ilość szczegółów i informacji
– eskalacja złości
Twarz:
– mikroekspresje – mimowolne skurcze twarzy trwające ok. 1/15 sekundy
– długotrwały szeroki uśmiech
– warto zwrócić uwagę na smutek, który jest bardzo trudny do udawania
– długotrwałe trzymanie zamkniętych ust
– szybkie zmiany mimiki twarzy
– zmiany częstotliwości mrugania
– zasłanianie twarzy
– pocieranie nosa
Ciało:
– gestykulacja niespójna z wypowiedzią
– wzruszanie ramionami w nieodpowiednich momentach
– stres: nadmierna potliwość, burczący żołądek, trzęsące się dłonie
– podniesione dłonie skierowane wnętrzem na zewnątrz – symbolizują chęć panowania nad spotkaniem
– pochylenie się do przodu
– skrzyżowane dłonie na kroczu
– zajmowanie „małej” ilości miejsca
Podsumowując. Kłamstwo jest wokół nas. Pozostaje do wyboru: bycie biernym i zezwalania na manipulowanie nami, osobami z zespołu, bliskimi lub trzeźwe patrzenie w rzeczywistość. Nie warto starać się podczas rozmowy głównie polegać na intuicji, przeczuciach, ale aby znać prawdę należy być dobrym obserwatorem, opanowywać emocje, zadawać bystre pytania i uczyć się rozpoznawać charakterystyczne szczegóły.
Na podstawie książki: „You Can’t Lie to Me” J. Driver M. Van Aalst
Mariusz Banasiak – Księgowość