Czym jest estoński CIT?
Ryczałt od dochodów spółek, tzw. „Estoński CIT”, to forma opodatkowania, w której podatek dochodowy od osób prawnych (CIT) płaci się dopiero w momencie wypłaty dywidendy. To oznacza, że zysk brutto pozostaje w firmie i jest wykorzystany dla działalności firmy. Stanowi to kluczową różnicę w porównaniu z CIT-em klasycznym, gdzie podatek jest płacony na bieżąco w postaci zaliczek i na koniec roku obrotowego z przeliczeniem całego roku obrotowego.
Najważniejszą korzyścią estońskiego CIT jest odroczenie płatności podatku. Tylko w momencie wypłaty zysków powstaje obowiązek zapłaty CIT. Terminem zapłaty CIT estońskiego jest 20-y dzień następnego miesiąca po miesiącu wypłaty zysku, odpowiednia deklaracja – CIT-8E.
Ryczałt od dochodów spółek jest korzystniejszy również stawkami: podstawowa stawka opodatkowania wynosi 20%, dla małego podatnika – 10% od dywidendy. Również przy wypłacie dywidendy dla osoby fizycznej dochód uprzednio opodatkowany ryczałtem można skorzystać ze zwolnienia z PIT, które wynosi 70% odprowadzonego CIT dla „dużego” podatnika i 90% CIT dla „małego” podatnika. W wyniku czego łączne opodatkowanie CIT+PIT metodą ryczałtową jest znacząco mniejsze w porównaniu z klasyczną metodą opodatkowania.
Jak już było powiedziane, z punktu finansowego planowania i polityki cash flow, CIT estoński daje możliwości do reinwestycji wypracowanych zysków, gdy nie ma obowiązku na bieżąco płacić podatek dochodowy w formach miesięcznych lub kwartalnych zaliczek, co pomaga skuteczniej wykorzystywać środki pieniężne firmy.
Jednak dana metoda rozliczenia podatkowego ma swoje wady i ograniczenia.
Po pierwsze, by skorzystać z ryczałtowej formy opodatkowania, firma ma spełniać określone w ustawie o CIT warunki, m. in.:
- Podatnik prowadzi działalność w formie spółki kapitałowej, w której wszystkie udziałowcy/akcjonariuszowi/wspólnicy są osobami fizycznymi.
- Podatnik zatrudnia co najmniej 3 osoby w przeliczeniu na pełny etat (zatrudnienie na umowie o pracę), nie licząc członków zarządu.
Również są ograniczenia dla niektórych branż, które nie mają prawa do CIT-u estońskiego. Np. banki, instytucje finansowe, firmy inwestycyjne czy spółki po reorganizacji nie mają prawa do rozliczenia ryczałtowego.
Warto również pamiętać o tzw. ukrytych zyskach. Podatek płaci się nie tylko od wypracowanego zysku, ale także od wydatków niezwiązanych z działalnością (np. koszty nie stanowiące kosztów uzyskanie przychodu, świadczenia na rzecz wspólników, działania z podmiotami powiązanymi). Ukryte zyski są opodatkowane analogiczną stawką, jak w przypadku wypłaty dywidendy (20% lub 10%). Podatek ten ma zostać uregulowany w miesiącu następującym po miesiącu wypłaty świadczeń lub powstania ukrytych zysków.
Kolejnym ważnym aspektem przy rozliczeniu się CIT-em estońskim jest termin przechowywania dokumentacji księgowej. Dokumenty księgowe muszą przechowywać się 5 lat od ostatniego dnia roku kalendarzowego, w którym została podjęta uchwała o podziale zysku. Na przykład, jeżeli w lipcu 2025 wspólnicy podjęli uchwałę o wypłacie dywidendy za lata 2022-2024, to dokumentacja księgowa i podatkowa (m.in. faktury, rachunki, wyciągi bankowe, umowy, zapisy księgowe i td.) za 2022-2024 muszą przechowywać się do 31.12.2030. Wyjątki dotyczą dokumentów kadrowych i dokumentów dotyczących środków trwałych i amortyzacji.
Estoński CIT to alternatywa dla firm nastawionych na rozwój i reinwestycje. Przed podjęciem decyzji warto jednak skonsultować kroki z doradcą podatkowym. Wybór formy użycia powinien być możliwy i dopasowany do indywidualnych potrzeb oraz platformy firmy.
Jeżeli pojawią się pytania dotyczące estońskiego CIT lub wynikające z tego tytułu, które będą stanowić obciążenie dla Państwa firmy – zapraszamy do kontaktu z naszym biurem rachunkowym. Zapewniamy wsparcie w zakresie obsługi księgowej.
Jak przejść na CIT estoński i wrócić z powrotem na klasyczną metodę opodatkowania?
By zacząć korzystać z ryczałtowego opodatkowania, podatnik musi złożyć zawiadomienie (ZAW-RD) o wyborze estońskiego CIT do właściwego naczelnika urzędu skarbowego do końca pierwszego miesiąca pierwszego roku podatkowego, w takim razie podatnik będzie rozliczał się ryczałtowo od początku danego roku podatkowego. Zmiana metody opodatkowania wiązy się z obowiązkowym zamknięciem ksiąg rachunkowych i sporządzeniem sprawozdania finansowego na dzień poprzedzający dzień przejścia na CIT estoński.
Jeżeli spółka straciła uprawnienia do estońskiego CIT (np. przestała spełniać warunki zatrudnienia) lub chce zrezygnować, to w okresie podatkowym, w którym spółka straciła prawo, w deklaracji CIT-8E w części „D.5.1” wykazuje wszystkie potrzebne dane do zakończenia rozliczenia na ryczałcie. Niewypłacony CIT estoński nie zostaje w tym momencie opodatkowany, lecz dopiero po wypłacie dywidendy z odpowiednią stawką 10% lub 20%, mimo tego, że podatnik już będzie na opodatkowaniu klasycznym.
Ważne! Jeżeli warunek zatrudnienia podatnik przestał spełniać np. w marcu roku 2023, to powrót do CIT klasycznego nastąpi dopiero w roku 2024, czyli do końca roku 2023 spółka będzie się rozliczała CIT-em estońskim.
Artykuł przygotowała młodsza księgowa Anastazja Smalian