Co się zmienia i jak się przygotować?
Składka na ubezpieczenie wypadkowe to jeden z ważniejszych elementów
systemu zabezpieczenia społecznego w Polsce. Ma ona na celu ochronę
pracowników w przypadku wypadków przy pracy lub chorób zawodowych –
poprzez wypłatę świadczeń takich jak renta wypadkowa, jednorazowe
odszkodowanie czy finansowanie rehabilitacji. Choć finansowana jest w całości
przez pracodawcę, wpływa bezpośrednio na bezpieczeństwo pracowników oraz
stabilność finansową firm.
Dlaczego składka się zmienia?
Wysokość składki wypadkowej nie jest stała, a ustalana corocznie przez ZUS
(Zakład Ubezpieczeń Społecznych) i zależy od poziomu ryzyka zawodowego w
danej branży oraz danych o wypadkach z ostatnich lat. W 2025 roku
wprowadzono nowe zasady i stawki, które mają lepiej odzwierciedlać
rzeczywiste ryzyko w miejscu pracy.
Podstawą prawną zmian jest rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki
Społecznej z 25 marca 2024 r., które modyfikuje kategorie ryzyka zawodowego
w oparciu o dane statystyczne, m.in. liczbę poszkodowanych, koszty
wypłaconych świadczeń i charakter działalności gospodarczej według PKD.
Dla kogo zmiany?
Zmiany w wysokości składki dotyczą przede wszystkim firm, które:
zatrudniają co najmniej 10 pracowników zgłoszonych do ubezpieczenia
wypadkowego,
są zobowiązane do składania formularzy ZUS IWA za trzy ostatnie lata.
Dla tych przedsiębiorców ZUS wyznacza indywidualną stopę procentową składki
na podstawie ryzyka przypisanego do danej grupy działalności. Przedsiębiorcy
zatrudniający mniej niż 10 osób stosują tzw. stawkę ryczałtową – równą 50%
najwyższej składki ustalonej na dany rok.
Składka wypadkowa 2025 – najważniejsze liczby i branże
Nowe stawki obowiązują od 1 kwietnia 2024 r. do 31 marca 2025 r. Należy
jednak pamiętać, że w większości przypadków zmiany w ich wysokości są
nieznaczne lub nawet nie następują. Najniższa możliwa stawka wynosi 0,67%, a
najwyższa 3,33%. Dla 32 grup działalności przewidziano obniżki, mogą liczyć na
nią m.in. przedsiębiorcy z branż takich jak:
handel i naprawa pojazdów,
produkcja artykułów spożywczych, napojów i wyrobów chemicznych,
budownictwo (roboty związane ze wznoszeniem budynków),
transport lądowy i rurociągowy,
działalność kulturalna i rekreacyjna.
Dostosowanie składki do ryzyka ma na celu stworzenie bardziej sprawiedliwego
systemu tj. firmy o większym zagrożeniu wypadkami ponoszą wyższe koszty,
natomiast te o niższym ryzyku mogą korzystać z ulg finansowych.
Warto zwracać na to uwagę ponieważ dla pracodawców zmiany w składce
wypadkowej oznaczają konieczność weryfikacji kosztów prowadzenia
działalności oraz większą odpowiedzialność za warunki pracy. Dla pracowników
– gwarancję, że w razie wypadku mogą liczyć na odpowiednie wsparcie
finansowe i rehabilitację. Ostatecznie, choć składka ta może wydawać się
jedynie formalnością, realnie wpływa na poziom bezpieczeństwa zawodowego i
budżety firm. Warto więc śledzić zmiany i dostosowywać się do nich z
wyprzedzeniem.
artykuł przygotowała Koordynator Kadr i Płac – Julia Szacherska